طراحی و اجرای اتاق سرور استاندارد کوچک

ایجاد اتاق سرور از سرمایه گذاری های نسبتا بزرگ و پیچیده اما ضروری است. آنچه برای اطمینان از بازگشت این سرمایه گذاری اهمیت دارد این است که اطمینان حاصل نماییم که تمام اجزای اتاق سرور به درستی عمل می نمایند.

هدف این مقاله چیست ؟ اتاق سرور ، دیتا سنتر ، یا اتاق هاب ؟

آغاز کار : نکاتی کلیدی که " شبکه امن کارتنک " مورد توجه قرار می دهد:

1 – بررسی قابلیتهای ساختمان برای برآوردن نیازهای آنچه که شما قصد ساختن آن را دارید.

در صورتیکه که شما به میزان سرمایه ای که برای تجهیز یک اتاق سرور استاندارد مورد نیاز است توجه نمایید ، اهمیت ، یافتن مکان مناسب برای اتاق سرور بیشتر آشکار می شود.
فضای ارزشمند واقع در اتاق سرور معمولا با یو پی اس ها ، خنک کننده ها و سایر تجهیزات کنترل شرایط محیطی اشغال می شود.

· یو پی اسها

در زمانیکه برق اتاق سرور قطع می شود تنها دو گزینه پیش روی ماست:
1) پس از قطع برق تجهیزات اتاق سرور را خاموش نماییم.
2) از منبع برق جایگزین برای روشن نگه داشتن تجهیزات استفاده نماییم.
در هر صورت یک باتری پشتیبان به نام " منبع تغذیه بدون وقفه " یا همان UPS مورد نیاز است. , UPS یک فرصت چند دقیقه ای مهم را در اختیار ما قرار می دهد تا تجهیزات را بدون از دست رفتن اطلاعات و هرگونه آسیب جدی نرم افزاری و سخت افزاری خاموش نماییم و یا منبع برق جایگزین که معمولا یک ژنراتور است را وارد مدار نماییم؛ تجهیزات UPS استفاده شده توسط " شبکه امن کارتنک " این امکان را دارند که در صورت قطع برق به مدت طولانی و عدم وجود نیروی برق جایگزین سرورها را بطور خودکار و بدون از دست رفتن اطلاعات شات دان نمایند ضمنا در صورت وجود ژنراتور لازم است ژنراتور بکار رفته جهت تغذیه اتاق سرور برق خروجی با موج سینوسی و فرکانس 0.5 ± 50 هرتز تولید نماید و از UPS های با قابلیت دبل کانورژن (تبدیل برق هم در ورودی و هم در خروجی ) استفاده شود.

· نیروی برق جایگزین (ژنراتورها)

در برخی مواقع اهمیت شبکه و تجهیزات آن برای سازمان و یا کسب کار به حدی حیاتی است که در هنگام قطع برق روشن ماندن آنها ضروری است اما بدیهی است که UPS ها قادر نیستند بیشتر از چند دقیقه برق سرورها و سایر تجهیزات را تامین نمایند. از این رو از نظر بیشتر مشتریان " شبکه امن کارتنک " بسیار مهم است که یک منبع برق قابل اطمینان جایگزین برای تامین برق اتاق سرور در زمان قطع برق اصلی استفاده گردد. اینکه ساختمان اداری شما از قبل دارای منبع برق جایگزین باشد و یا محل مناسبی برای نصب یک ژنراتور را داشته باشد فاکتور مهمی است که در زمان طراحی اتاق سرور و یا دیتا سنتر باید مورد توجه قرار گیرد.

در صورتیکه ساختمان دارای منبع برق اضطراری پایدار (مانند ژنراتور) نباشد. ممکن است شما نیاز به نصب یک ژنراتور اختصاصی داشته باشید. عملی بودن یا نبودن این گزینه باید هرچه زودتر مشخص گردد. درصورتیکه ساختمان محل اتاق سرور، اجاره ای یا ملکی مشاع است باید از قبل با مالک و یا سایر شرکای ساختمان در مورد نصب ژنراتور که معمولا محل آن روی پشت بام است صحبت شود و در این مورد توافق گردد.

·

خنک سازی

تجهیزات اتاق سرور هنگامی که مشغول کار هستند مقدار قابل توجهی گرما تولید میکنند. گرمای بیش از حد می تواند طول عمر سرور ها را به طرز قابل ملاحظه ای بکاهد و یا باعث بد کار کردن آنها شود.در نتیجه وجود سیستم خنک کننده موثر برای سلامت و عملکرد صحیح سرورها حیاتی است.
هرچند برخی از ساختمانها برای هر اتاق سیستم خنک کننده مجزا دارند ، اما در بیشتر ساختمانها این سیستمها بصورت اشتراکی با سایر اتاقها مورد استفاده قرار می گیرند و سیستمهای خنک کننده موجود در ساختمان نمی توانند برای اتاق سرور استفاده گردند زیرا این سیستمها در ایام تعطیل و پایان ساعات اداری و یا در فصول خنک تر سال خاموش میشوند.
سرورها معمولا یک پنل جلویی و یک قسمت پشتی دارند که معمولا از قسمت پشتی آنها جریان هوای گرم خارج می شود لذا این بسیار اهمیت دارد تا در ابتدای کار محل قرار گیری رک ها را مشخص نمود تا بر مبنای آن بتوان جریان هوای خنک ورودی از سیستم خنک کننده و بازگشت هوای گرم خروجی از اتاق سرور را هماهنگ نمود.
برای اتاقهای سرور کوچکتر ممکن است یک سیستم خنک کننده کوچک مانند کولر گازی مناسب باشد و این در حالیست که برای اتاقهای سرور بزرگتر باید از چیلرها استفاده نمود.
در اتاق سرورهای بزرگ با چندین ردیف رک برای بهبود کارایی سیستم خنک کننده ممکن است نیاز باشد تا یک راهروی مهار کننده جریان هوای سرد در اتاق سرور تعبیه گردد.
در صورت نیاز به نصب دستگاه خنک کننده ، این بسیار مهم است که هرچه سریعتر محلی برای پس زدن جریان هوای گرم و نیز یک مسیر دسترسی به تجهیزات خنک کننده جهت سهولت تعمیر و نگهداری این تجهیزات در نظر گرفته شود.

2- اتاق سرور در کدام قسمت ساختمان در نظر گرفته شود ؟

تعیین محل اتاق سرور در ساختمان اداری خودش چالش جداگانه ای است. برای مثال بهتر است از در نظر گرفتن اتاقهای دارای پنجره برای اتاق سرور خودداری شود چراکه در فصول گرم سال حرارت وارد شده به اتاق سرور از طریق پنجره ها و اشعه آفتاب موجب نیاز به یک سیستم خنک کننده قویتر خواهد شد.

· وزنی که کف طبقه اتاق سرور تحمل می کند

وزن کلی اتاق سرور و یا دیتا سنتر به همراه تمام تجهیزات(مانند UPSها) نصب شده در آن فشار قابل ملاحظه ای را به صفحه کف ساختمان تحمیل می نماید .در اتاق سرور های بزرگتر با تجهیزات بیشتر ، وزنی که به کف اتاق سرور و یا دیتا سنتر تحمیل شده است در مقایسه با توان تحمل کف طبقه باید پیوسته مورد ارزیابی قرار گیرد تا هیچگاه از حد مجاز بیشتر نشود. 
ممکن است در ابتدای کار تقویت کف سازه طبق برای نصب تجهیزاتی مانند یو پی اس های بزرگ (30kva به بالا) و باتری های آن مورد نیاز باشد. و این امر خود اهمیت بالای محاسبه وزن یو پی اسها و نیز جا نمایی آنها را در مراحل ابتدایی طراحی اتاق سرور مشخص می نماید

3- ارزیابی نیازهای اتاق سروری که شما قصد ساختن آن را دارید

در شرکتهای بزرگتر معمولا استانداردها و رویه های مربوطه و چک لیست ها از قبل توسط یک تیم ITاختصاصی تهیه و مدیریت می گردد.
به جهت اطلاع رسانی بیشتر به مشتریان محترم " شبکه امن کارتنک " تعدادی از ملاحظات کلیدی که در اکثر پروژه ها مشترک است در اینجا مورد بررسی قرار می گیرد.

· دسترسی و امنیت

هیچ کس نباید بدون مجوز شما به محدوده اتاق سرور و یا دیتا سنتر دسترسی داشته باشد.میزان ضرورت امنیت اتاق سرور و راه های پاسخ به این ضرورت در شرکتهای مختلف متفاوت است.
اما بصورت کلی دربهای اتاق سرور معمولا به سمت چپ قفل می شود و از طریق تجهیزات شناسایی بیومتریک و یا صفحه کلید رمزی و یا دستگاه کارت خوان محافظت می شود. بسیار مناسب است که نام افراد وارد شده به اتاق سرور و ساعت آن در محلی ثبت گردد. دوربین های مدار بسته معمولا با دقت زیادی بر اتاق سرور نظارت می کنند. همچنین در نزدیکی درب ورودی اتاق سرور ، معمولا پنل و زنگ خطر سیستم های اعلام و اطفاء حریق نصب می گردد.

· مسیرهای انتقال داده ها و نیروی برق

دسته های انبوهی از کابل چیزی است که مشترکاً در تمامی اتاقهای سرور و دیتا سنتر ها به چشم می خورد .هرچند کابلهای مخصوص انتقال دیتا  بصورت شیلد دار طراحی شده اند و تا حدودی محافظت شده هستند اما بسیار مناسب است که مسیر کابلهای دیتا هیچ تداخلی با مسیر کابلهای برق نداشته باشد.

برای مثال می توان کابلهای دیتا را از طریق مسیرهای سقفی و کابلهای برق را از زیر کف اتاق (کف کاذب) توزیع نمود. البته پیکر بندی های متفاوتی در کابلکشی اتاق سرور وجود دارد اما تمامی متخصصین آی تی بر سر این مورد که کابلهای برق از کابلهای دیتا جدا نگاه داشته شوند توافق دارند.
هماهنگی دقیق مسیرهای کابلکشی با تجهیزات و لوله های تهویه هوا نیز بنوبه خود در جلوگیری از بروز اشکال در عملکرد آنها بسیار موٍثر است.

· محافظت در برابر حریق

هر چقدر هم که اتاق سرور شما کوچک باشد، در صورتیکه اطلاعات مهمی بر روی سرور شما وجود داشته باشد (که معمولا دارد!) رعایت قوانین و نکات ایمنی حفاظت از آتشسوزی بسیار حیاتی است.
معمولا سیستمهای اطفاء حریق بارانی که در سایر قسمت های ساختمان بکار گرفته می شوند مناسب اتاق سرور نیستند، چراکه هیچ سازگاری میان آب و سرورها وجود ندارد! حتی اگر احتمال وجود آتش سوزی بسیار اندک باشد امکان عملکرد تصادفی دستگاه اطفاء حریق بارانی وجود دارد ( مثلا تشخیص اشتباه دود سیگار بجای حریق) یا حتی نشت اندکی آب از سیستم اطفاء حریق بارانی می تواند یک فاجعه را در اتاق سرور رقم بزند.

· تشخیص حریق

برای حفاظت اتاق سرور در برابر آتش سوزی از تجهیزات تشخیص حریق بسیار حساس و زنگ مخصوص (VESDA) استفاده می شود. سیستم VESDA با استشمام دود و رد گیری حرارت توسط حسگرهای فوق العاده حساس، کوچکترین علائم حریق را به سیستمهای نظارتی حریق ساختمان اعلام می کند.
·

اطفاء حریق

سیستمهای اطفاء حریق گازی عمدتا به دلیل خشک و بدون آب بودن و عدم آسیب رسانی آنها به سرورها و اطلاعات ذخیره شده بر روی آنها بسیار مناسب اتاق سرور و دیتا سنتر ها هستند . این سیستمها معمولا از محتویات تحت فشار مایع شده ای استفاده می کنند که معمولا با ترکیبی از گازهای بی اثر پر شده اند، عموما در جایی که سیستم اطفاء حریق گازی بکار رفته باشد سیلندرهای گاز قرمز رنگ که در محل نصب شده اند مشاهده می شوند . اساسا طرز کار این سیستمها دور کردن اکسیژن از محل اتاق سرور و در نتیجه محروم سازی حریق از یکی از منابع سوخت آن است. از آنجایی که فعال شدن این دستگاهها موجب خفگی انسان می شود چند دقیقه قبل از فعال شدن سیستم، زنگ خطری به صدا در می آید تا فرصت تخلیه اتاق سرور برای حاضرین در اتاق ایجاد شود .

سیستم تشخیص و اطفاء حریق گاز

• 
  
  

 

· نظارت بر شرایط محیطی (EMS)

در اتاق سرور یا دیتا سنتر استاندارد معمولا از یک سیستم نظارت شرایط محیطی (EMS) بمنظور تنظیم دما ، رطوبت ، وضعیت نیروی برق و حتی نشتی آب از لوله ها استفاده می شود. همچنین EMS می تواند وضعیت UPS ها و باتری آنها و نیز سیستمهای خنک کننده را زیر نظر بگیرد. معمولا این قابلیت (EMS) در نرم افزار رابط UPS گنجانده می شود و از طریق مرورگر وب در هر جا که باشیم می توانیم این اطلاعات را از طریق اینترنت مشاهد کنیم.

· تهویه هوا و خنک سازیی

برای خنک سازی اتاق های سرور کوچکتر که حداکثر شامل 4 رک هستند معمولا یک دستگاه خنک کننده دیواری (کولر گازی) می تواند ظرفیت خنک کنندگی مورد نیاز را فراهم کند. برای اتاق سرور های بزرگتر با بیش از 4 رک معمولا از سیستم خنک کننده که در کف نصب می شود استفاده شود.دستگاههایی که خنک کنندگی را از سمت پایین اتاق انجام می دهند در اتاق سرور هایی که به جریان هوا و خنک کنندگی بیشتری نیاز دارند مناسبتر هستند. برای جای دادن یک سیستم خنک کننده از کف معمولا یک کف کاذب در اتاق نصب می شود، و جریان خنک کننده از طریق کف به نواحی مختلف اتاق توزیع می شود.

· تهویه مطبوع با دقت بالا

درجه حرارت بالا می تواند باعث گرم شدن بیش از حد CPU ها شود و یا به فن های خنک کننده آنها فشار بیش از حد وارد آورد؛ و این منجر به خرابی زودرس دستگاه می شود. تهویه مطبوع دقیق با مدیریت دقیقتر سطح دما و رطوبت اتاق سرور می تواند از این صدمات جلوگیری نماید. هرچند سیستمهای تهویه مطبوع دقیق از انواع معمولی آن گرانتر است اما برای حفاظت از تجهیزاتی که حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات دما و رطوبت دارند حیاتی است. مطابق استانداردها هوای اتاق سرور باید در دمای  18 تا 27 درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی 40 تا 60 درصد  نگاه داشته شود. باید توجه نمود که اگر تعادل جریانهای هوایی (همرفت) هماهنگ و طراحی نشود و میزان توان دستگاه مطابق نیاز سفارش داده نشود  حتی بهترین دستگاههای تهویه دقیق نیز بصورت بهینه عمل نخواهند کرد .

انواع خنک سازی

· سقف

تجربیات " شبکه امن کارتنک " در پروژههای بزرگ نشان می دهد که سقف کاذبی که از قبل در اتاق سرور موجود است اغلب برای نیاز های اتاق سرور نا مناسب است و فضای مورد نیاز برای سیستمهای خنک کننده را محدود می نماید. اما در بیشتر پروژه های مربوط به اتاق هاب های کوچک معمولا وضعیت سقف کاذب به حالت فعلی خود حفظ می شود.

· بالا آوردن کف اتاق و ایجاد کف کاذب

نیاز به کابل ها و دستگاههای خنک کننده در اتاق سرور و دیتا سنتر ها بالا آوردن کف اتاق و ایجاد کف کاذب جهت عبور دادن کابل ها و مسیر های خنک کننده از زیر کف را امری اجتناب ناپذیر می سازد.
کف کاذب معمولا بصورت ورق هایی از یک ماده عایق فشرده بر روی پایه هایی در کف اتاق نصب می شود. و این به شما اجازه می دهد تا در مواقع لزوم برای دسترسی به فضای زیر کف ، ورقها را به آسانی جابجا نمایید.ممکن است نیاز باشد قطعات کف کاذب به کابل ارت متصل شوند. فارغ از اینکه در اتاق سرور از کف کاذب استفاده شده باشد یا نه برای جلوگیری از ایجاد جرقه، مواد استفاده شده در کفپوش باید آنتی استاتیک باشد. ممکن است برای کف های کاذب که از ارتفاع معینی بلند تر باشند سیستم اطفاء حریق مورد نیاز باشد. ایجاد کف های کاذب باعث ایجاد چالش های جدیدی در طراحی اتاق سرور خواهد شد؛ مثلا ممکن است نیاز شود تا در ورودی های اتاق سرور برای وارد و خارج نمودن تجهیزات اتاق سرور رمپهایی ایجاد شود.

جمع بندی

از آنجا که طراحی و اجرای اتاق سرور استاندارد ذاتا امری پیچیده است و نیاز های خاص خود را برای تامین منابع برق ، تهویه مطبوع، سیستمها ی اعلام و اطفاء حریق و ... دارند.احداث اتاق سرور یک سرمایه گذاری بزرگ است و باید برای اثر بخشی حداکثری بصورت یکپارچه با با بقیه قسمتهای دفتر شما طراحی شود.روی کرد جامع " شبکه امن کارتنک " به پروژه های تجاری بر مبنای این هدف پایه ریزی شده است. با در هم آمیختن تمامی تخصصهای مورد نیاز برای پروژه خود از جمله IT ، مهندسی و متخصصین طراحی به صورت یکه تیم مشترک و واحد از آغاز تا پایان. و نتیجه آن یک اتاق سرور است که به صورت موثر عمل می نماید و نیازهای شما را با قابلیتهای انعطاف پذیری ، قابل اطمینان و قابل نگهداری بودن در دفتری که کسب و کار شما در آنجا شکل می گیرد تحویل داده می شود.